HANS VAN ALEBEEK

De vliegende dokters trainen regelmatig op de gekste scenario's: een grote ramp bij een fabriek of een terroristische aanslag met ruim honderd doden, je moet overal op voorbereid zijn. De huidige coronacrisis overtreft echter alle scenario's. Sinds anderhalve week vliegt het Mobiel Medisch Team Nijmegen van het Radboudumc met een speciale helikopter door heel Nederland om coronapatiënten van de ene ic naar de andere ic te brengen. Medisch leider dr. Geert-Jan van Geffen denkt dat ze nog wel enkele maanden nodig zullen zijn.

,,We zijn natuurlijk wel wat gewend", zegt Van Geffen nuchter. ,,Dit is een vak met de nodige risico's. Als je met een helikopter ergens op straat landt voor een ongeluk of noodgeval kun je alles verwachten. We doen ons werk op de gekste plekken: op steigers, in krappe kelders of in een giftige omgeving. We zijn ons altijd bewust van alle gevaren, maar daar komt nu corona bij."

Rondom vliegbasis Volkel kijkt al jarenlang niemand meer op als de gele lifeliner 3 weer uitrukt voor een spoedgeval, ergens in het land. De helikopter heeft sinds vorige week gezelschap van een iets groter broertje, de lifeliner 5 die speciaal is uitgerust voor het vervoer van ernstig zieke ic-coronapatiënten. ,,Eigenlijk is het een soort vliegende ic-ambulance", zegt Van Geffen. Normaal staat deze heli als reserve ergens in de schuur en stijgt-ie alleen op om patiënten van de Waddeneilanden te halen.

Met het coronavirus dat als een storm over Nederland raast, kon de helikopter wel beter ingezet worden.

Na het verzoek van het Radboudumc gaf het ministerie snel zijn zegen om de helikopter voor minstens vier maanden te betalen en in te zetten. In één weekeinde werd de heli omgebouwd en voorzien van allerlei extra apparatuur, met name beademing en zuurstof, want dat is essentieel voor alle coronapatiënten.

,,Tegelijkertijd zijn onze piloten bij alle ziekenhuizen in Nederland gaan kijken waar ze het beste kunnen landen", zegt Van Geffen. ,,Normaal komen we vooral bij de grote traumacentra zoals in Tilburg, Nijmegen en Maastricht, maar nu landen we ook bij allerlei kleine ziekenhuizen, liefst zo dicht mogelijk bij de ingang. Soms moest er daarom een boom of lantaarnpaal wijken. Corona is even belangrijker."

In de lifeliner zitten standaard drie mensen: een piloot, verpleegkundige en een anesthesioloog-arts. ,,Volledig beschermd, dat spreekt voor zich", zegt Van Geffen. ,,Gelukkig hebben we sinds kort, gekregen van het IOC, speciale koelvesten. Want die pakken zijn enorm warm en dat is toch vervelend als je anderhalf uur in de helikopter zit."

De snelheid is het grote voordeel van de traumaheli. Afgelopen week zijn diverse patiënten van Maastricht naar Groningen gebracht. ,,Een ambulance is daar een hele dag mee kwijt. Wij kunnen in die tijd twee vluchten doen", zegt Van Geffen.

Na elk transport wordt de helikopter volledig schoongemaakt en ontsmet. Dat is een van de belangrijkste aandachtspunten nu, maakt Van Geffen duidelijk. ,,Wij moeten ervoor zorgen dat we niemand besmetten én zorgen dat we zelf niet besmet raken", zegt hij. Daarom ook proberen de vliegende dokters om alles met zijn drieën te doen zodat ziekenhuispersoneel ter plaatse niet belast of besmet wordt. ,,Maar patiënten moeten altijd over op onze beademing. Dat zijn minimaal twee risicomomenten met extra kans op besmetting", zegt de medisch leider.

,,Belastend? Nee, daar zijn we op getraind. In ons vak is altijd sprake van een gezonde spanning als we uitrukken. Je weet nooit wat je kunt verwachten: is het 'oei' of 'het valt wel mee'? Met corona komt daar een ander soort spanning bij."

Tot dusver is de lifeliner elke dag zo'n twee keer ingezet. Van Geffen hoopt dat de komende tijd op te voeren naar minstens drie keer per dag. ,,Er komt routine in, we raken steeds beter op elkaar ingespeeld", zegt hij over de collega's die in tweeploegendienst op vliegbasis Volkel zitten. ,,Dat is ook het mooie om te zien. Iedereen is in deze coronatijd ongelooflijk solidair. Alle neuzen staan dezelfde kant uit, da's heel prettig. Samen kunnen we ongelooflijk veel, dat blijkt."

Zoals vrijwel alle zorgverleners heeft hij tot slot nog wel een oproep: ,,Hou je aan de voorschriften, alsjeblieft. Dit is niet zo maar een griepje, dit is serieus en ernstig. Corona kan iedereen treffen, jong en oud, dus pas op."

Bron: De Gelderlander, Rijk van Nijmegen, 09-04-2020